Tazminat komisyonu başvuru başlıklı yazımızda Komisyonun görev alanı ve başvuru usulü ile ilgili konulara değinilmişti. Bugünkü yazıda ise, Tazminat Komisyonu kararına itiraz yolundan bahsedilecektir.
Tazminat komisyonu, makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği veya mahkeme kararının hiç/gereği gibi icra edilmediği iddiasıyla AİHM’e yapılan başvurular hakkında verilen ret kararı üzerine veya makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasıyla manevi tazminat istemi ile koruma tedbiri nedeniyle tazminat istemlerini incelemekle görevlidir.
Tazminat Komisyonu Kararına Hangi Durumlarda İtiraz Edilebilir?
Tazminat Komisyonu, kendisine yapılan bir müracaatın;
- Başvurunun, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince öngörülen iç hukuk yollarının tüketilmesi koşulu dışındaki diğer kabul edilebilirlik şartlarını taşımadığı,
- Süresinde yapılmadığı,
- Müracaat edenin hukuki menfaatinin olmadığı,
- Komisyonun görevi kapsamına girmediği,
gerekçesiyle başvuruyu reddetmesi durumunda veya karar verilen tazminat miktarının düşük bulunması durumunda müracaat eden, Tazminat Komisyonu kararına itiraz edebilir.
Tazminat Komisyonu Kararına İtiraz Süresi Nedir?
Komisyon kararlarına karşı kararın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde Komisyona verilecek itiraz dilekçesi ile itiraz edilebilir.
İtiraz Nereye Yapılır?
Tazminat Komisyonu kararlarına karşı yapılan itirazları Ankara Bölge İdare Mahkeme incelemekle görevlidir. İtiraz dilekçesi, Ankara Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek üzere Komisyona verilir. Tazminat Komisyonu, müracaata ilişkin diğer tüm belgelerle birlikte itiraz dilekçesini derhal itiraz merciine gönderir.
Komisyon Kararına İtiraz Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?
Tazminat Komisyonu kararlarına itiraz başvurusu Ankara Bölge İdare Mahkemesince öncelikli işlerden sayılarak 3 ay içinde karara bağlanır. Mahkeme tarafından Tazminat Komisyonu kararı yerinde görülmezse işin esası hakkında karar verilir. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir.
Tazminat Ne Zaman Ödenir?
Tazminat Komisyonu veya itiraz üzerine Ankara Bölge İdare Mahkemesi, başvurana tazminat ödenmesine karar verir ve bu karar kesinleşir ise, ödenmesine karar verilen tazminat, kararın kesinleşmesinden itibaren 3 ay içinde Adalet Bakanlığı tarafından ödenir.
Tazminat Komisyonu Kararına Karşı Bireysel Başvuru
Yukarıda belirtilen nedenlerle Tazminat Komisyonu kararlarına karşı Ankara Bölge İdare Mahkemesine itiraz edilmiş ve itiraz reddedilmiş ise, Ankara Bölge İdare Mahkemesinin verdiği ret kararı kesin nitelikte olduğundan, bu kararın tebliği tarihinden itibaren 30 gün içerisinde Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapılabilir.
Bireysel başvuruda bulunurken tazminat isteminin yanı sıra dosyanın Ankara Bölge İdare Mahkemesine yeniden inceleme yapılmak üzere gönderilmesi talep edilmelidir.
EMSAL KARAR
Anayasa Mahkemesi
Başvuru No: 2020/33426
Karar Tarihi: 11.12.2024
A.Ç. ve diğerleri Başvurusu
“…Başvurucular murisi 7/6/2018 tarihinde vefat etmiştir. Bunun üzerine başvurucular makul sürede yargılanma hakkına ilişkin hak ettikleri tazminatların yasal faiziyle ödenmesi istemiyle 14/2/2019 tarihinde Tazminat Komisyonuna başvurmuştur.
…Tazminat Komisyonu, müracaat edenlere murislerine verilmesi icap eden tazminattan hisselerine düşen miktarın ödenmesi gerektiğini, müracaatta bulunanların aynı aile ekonomisi birliği içinde değerlendirilerek lehe tek tazminata hükmedilmesi gerektiğini ifade ederek başvurucuların başvuruya konu davada sanık olarak bulunan murislerinin vefat etmesi üzerine 9 yıl 8 ay 6 gün süren yargılamaya ilişkin olarak başvuruculara toplam 2.000 TL tazminat ödenmesine karar vermiştir.
6. Başvurucular, karara karşı Ankara Bölge İdare Mahkemesi 11. İdari Dava Dairesine (Bölge İdare Mahkemesi) itirazda bulunmuştur. Başvurucular, itiraz dilekçesinde Komisyonca takdir edilen tazminat tutarının çok düşük olduğunu iddia etmiş; ayrıca lehe yargılama gideri ve vekâlet ücretine hükmedilmesini talep etmiştir.
7. Bölge İdare Mahkemesi 10/9/2020 tarihli kararla başvurucuların itirazının reddine hükmetmiştir…
8. Başvurucular, nihai hükmü 14/10/2020 tarihinde öğrendikten sonra 15/10/2020 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.
…14. Başvurucular, Komisyonca takdir edilen tazminat tutarının Anayasa Mahkemesine yapılan emsal başvurular yönünden hükmedilen tazminat miktarıyla kıyaslandığında çok düşük olduğunu ileri sürmüştür.
15. Somut olayda temel mesele, başvurucuların murisinin yargılandığı ceza davasının makul sürede tamamlanmaması olduğundan başvuruya konu şikâyetlerin makul sürede yargılanma hakkıyla bağlantılı olarak Anayasa’nın 40. maddesinde güvence altına alınan etkili başvuru hakkı kapsamında değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
16. Makul sürede yargılanma hakkı ihlali iddiasıyla 31/7/2018 tarihine kadar Anayasa Mahkemesine yapılan başvurular yönünden bir kanun yolu oluşturulmuş olup eldeki başvuruda inceleme, söz konusu kanun yolu olan Tazminat Komisyonu kararı ve bu karara karşı itirazı inceleyen Bölge İdare Mahkemesi kararına ilişkin olacaktır.
…21. Somut olayda, anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar ile davanın niteliği ve uyuşmazlığın türü dikkate alındığında toplamda 9 yıl 8 ay 6 günü bulan yargılama süresinin makul olmadığı anlaşılmıştır. Nitekim Tazminat Komisyonu da yargılama süresinin makul olmadığını tespit etmiştir. Başvuruya konu mesele, yargılama süresine göre belirlenen tazminat miktarının anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlara göre yeterli olup olmadığı ile ilgilidir.
22. Buna göre Tazminat Komisyonu tarafından dokuz yılı aşkın yargılama süresine ilişkin olarak tazminat miktarının makul sürenin aşımıyla orantılı olarak belirlenmediği, tazminat miktarının yetersiz olduğu, Anayasa Mahkemesi ve AİHM içtihadına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır (Haluk Ercan ve Mürsel Ünlü [2. B.], B. No: 2020/6129, 17/6/2020. Burhan Çiçek [2. B.], B. No: 2019/18325, 21/7/2020).
23. Uyuşmazlığın niteliği, taraf sayısı, yargılamanın süresi gözönünde bulundurulduğunda makul sürede yargılanma hakkı ihlal edilen başvurucular için Tazminat Komisyonunca öngörülen tazminat miktarının yeterli giderim sağlamadığı sonucuna ulaşılmıştır.
24. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkı ile bağlantılı olarak 40. maddesinde düzenlenen etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir…”
Kararın tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
ESKİŞEHİR AVUKAT CANSU ÖNÇLER UYANIK
