Kamulaştırmasız El Atma Davasında Husumete İlişkin Emsal Karar!
Kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davasında husumete ilişkin emsal Yargıtay 5. Hukuk Dairesi kararı, 18.02.2025 tarihli, 32817 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Yargıtay kararında özetle, özel eğitim alanı olarak belirlenen yerlerde Milli Eğitim Bakanlığı’nın alan tesis etme yönünde bir sorumluluğu bulunmadığı, Özel Okullara ilişkin olarak yalnızca izin ve denetim sorumluluğu bulunduğu, dolayısıyla özel eğitim kurumu vasfındaki kurumun fiilinden dolayı Milli Eğitim Bakanlığı’nın kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat sorumluluğunun bulunmadığından bahisle husumet yönünden kararın kanun yararına bozulmasına karar verilmiştir.
Gayrimenkul veya arsa niteliğindeki bir taşınmaza ilişkin olarak el atma fiilinin özel eğitim kurumu tarafından işlenmesi halinde, kuruma karşı Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarınca Asliye Hukuk Mahkemesinde el atmanın önlenmesi ve ecrimisil davası açılabilir.
YARGITAY 5. HUKUK DAİRESİ
Esas Numarası: 2024/12546
Karar Numarası: 2024/10501
Karar Tarihi: 24.12.2024
“Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne kesin olarak karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun miktar itibarıyla reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince kesin olarak verilen kararın kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiş olmakla; Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Ankara ili, Çankaya ilçesi, Dodurga Mahallesi…. Ada … parsel sayılı taşınmaza davalı idarece fiili el atma olgusu gerçekleşecek şekilde kamulaştırmasız el atıldığından bahisle taşınmazın bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II.CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; 3194 sayılı İmar Kanunu’nun (3194 sayılı Kanun) ilgili maddeleri ile ilgili değişikliğe gidildiği, kanun değişikliği dikkate alınarak inceleme yapılması gerektiğini, talep edilen bedele yasal faiz işletilmesi gerektiğini, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III.İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne kesin olarak karar verilmiştir.
IV. KANUN YARARINA TEMYİZ
A. Kanun Yararına Temyiz Yoluna Başvuran
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının kanun yararına temyizen incelenmesi Adalet Bakanlığı tarafından istenilmiştir.
A.Temyiz Sebepleri
Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünün 22.11.2024 tarihli ve 2228/282718 sayılı yazısı ile dava konusu taşınmaza fiilen el atılmadığı hâlde, taşınmazın 2017 onay tarihli uygulama imar planında Özel Eğitim Alanında kaldığı,taşınmaza fiilen el atılmasa dahi mülkiyet hakkının belirsiz şekilde kısıtlanması nedeniyle kamulaştırmasız el atma olgusunun gerçekleştiği ancak davalı Milli Eğitim Bakanlığının 5580 sayılı Kanun gereğince özel eğitim kurumları üzerinde izin ve denetim yetkisi bulunduğu, bu kurumların açılması için alan tesisi etme ve sorumluluğunun ve bu kapsamda talep edilen tazminatın ödenmesi bakımından yükümlülüğü bulunmadığı dikkate alınarak karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle davanın kabulüne karar verilmesi usul ve kanuna aykırı bulunduğundan hükmün kanun yararına bozulması talep edilmiştir.
A.Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atılan taşınmazda husumetin davalı Milli Eğitim Bakanlığına yöneltilip yöneltilmeyeceği hususuna ilişkindir.
1.İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 363 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca ilk derece mahkemelerinin kesin olarak verdikleri kararlar ile istinaf incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlarına karşı, yürürlükteki hukuka aykırı bulunduğu ileri sürülerek Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına temyiz yoluna başvurulur.
2.Temyiz talebi Yargıtayca yerinde görüldüğü takdirde, 6100 sayılı Kanun’un 363 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca karar kanun yararına bozulur ve bu bozma, kararın hukuki sonuçlarını ortadan kaldırmaz.
3.5580 sayılı Özel Eğitim Kurumları Kanun’nun (5580 sayılı Kanun) 3 üncü maddesinin dokuzuncu fıkrası
1.Değerlendirme
1.6100 sayılı Kanun’un 363 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca İlk Derece Mahkemelerinin kesin olarak verdikleri kararlar ile istinaf incelemesinden geçmeden kesinleşmiş bulunan kararlarına karşı, yürürlükteki hukuka aykırı bulunduğu ileri sürülerek Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına temyiz yoluna başvurulur. 6100 sayılı Kanun’un 363 üncü maddesinin gerekçesinde de karar verilirken yürürlükteki hukukun yanlış uygulanmasının her an için söz konusu olabileceği, kanun yararına temyizin, yanlışlık tespit edilip daha sonra benzer işlemlerden kaçınmak için kabul edilen bir sistem olduğu, Yargıtayın yaptığı incelemede uygulamanın yanlış olduğu sonucuna ulaşırsa kararı kanun yararına bozacağı ifade edilmiştir.
2.Dosya içindeki bilgi ve belgelere göre; dosya kapsamında yer alan fen bilirkişi raporunda, keşif tarihi itibarıyla dava konusu taşınmaza fiilen el atılmadığı anlaşılmakla birlikte, 2017 onay tarihli 1/1000 ölçekli uygulama imar planı kapsamında Özel Eğitim Alanı olarak ayrıldığı ve fiilen el atılmamış olsa dahi mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlanması nedeniyle kamulaştırmasız el atma olgusunun gerçekleştiğinin kabulü davanın kabulüne karar verilmiş ise de 5580 Kanun gereğince davalı Milli Eğitim Bakanlığının özel eğitim kurumlan üzerinde sadece izin ve denetim yetkisi bulunduğundan Milli Eğitim Bakanlığına sorumluluk yüklemeyeceği ve dolayısıyla husumetin Milli Eğitim Bakanlığına yönetilerek davanın kabulünün bozmayı gerektirdiği anlaşılmıştır.
3.Kanun yararına bozma talebi haklı olduğundan talebin kabulüne karar verilmesi gerekmiştir.
V.KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Adalet Bakanlığının 6100 sayılı Kanun’un 363 üncü maddesinin birinci fıkrasına dayalı kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile kararın sonuca etkili olmamak üzere KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına gönderilmesine,
24.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.”
ESKİŞEHİR AVUKAT CANSU ÖNÇLER UYANIK
